Special Occasions
De Holland America Line en aanverwante organisaties hebben in de loop der jaren ook tegels uitgegeven die een speciale gelegenheid gedenken. De tegels (in 5 verschillende formaten) zijn gerangschikt naar het jaar waarin ze (vermoedelijk) zijn uitgebracht.
Deze unica (op plaquette) van het ss Ryndam (1951-1972) is in 1969 aangeboden door het Chapman College als dank voor “an outstanding semester at sea”. De tegel heeft een afmeting van 15×15 cm.
Het Amerikaanse Chapman College (Orange, Californië) charterde de Ryndam in de periode 1967-1969 om met studenten jaarlijks twee wereldstudiereizen te maken van elk drie maanden. Het Chapman College presenteerde zich als World Campus Afloat. De Ryndam had accommodatie voor 852 studenten in toeristenklas hutten. Gedurende mijn vaartijd bij de Holland America Line als huttensteward (van 1964 tot 1972) heb ik twee van deze reizen gemaakt: aaneengesloten van 28 september 1967 (Noord-Atlantische oversteek vanuit Rotterdam naar New York) tot 3 april 1968 (aflossing in Malaga, Spanje). Het eerste semester rond Afrika, het tweede semester rond Zuid-Amerika.
Twee uit 1985 daterende tegels (11×11 cm) van de Nieuw-Amsterdam III en de in Alaska gespecialiseerde touroperator Westours, in 1971 door de Holland America Line overgenomen en (net als de maatschappij zelf) in 1987 respectievelijk 1989 ingelijfd bij Carnival Corporation.
Tegel (18×10 cm) van de aan boord van het ms Noordam III op 5 december 1987 gehouden Board of Directors meeting van de American Society of Travel Agents, ’s werelds grootste organisatie van reisagenten. Naast de Noordam III zijn het ss Rotterdam V en het ms Nieuw Amsterdam III afgebeeld.
Deze tegels zijn uitgebracht in 7,5×7,5 cm formaat. De derde tegel is een kleinere versie van de tegel uit de 2009 Mariner Collection, een afbeelding van het 3.983 brt metende ss Obdam (1889-1898).
Ter gelegenheid van de eerste keer dat een schip van de Holland America Line een haven aandoet, de zogeheten “maiden call”, ontvangen de havenautoriteiten een gedenkplaat waarop deze tegel is bevestigd (15×15 cm). Rechts de tegel met het nieuwe logo.
De Prinsendam is in 1988 onder de naam Royal Viking Sun in de vaart gekomen en in 2002 aan de HAL-vloot toegevoegd. Op 24 mei 2014 deed de Prinsendam voor de eerste keer de haven van IJmuiden aan, ter gelegenheid waarvan de Holland America Line aan de havenautoriteiten onderstaande plaquette heeft aangeboden. De Prinsendam is inmiddels verkocht aan de Duitse rederij Phoenix Reisen en vaart thans onder de naam ms Amera.
Tijdens onze 62-daagse reis met het ms Maasdam in maart 2019, deed de Maasdam voor de eerste keer onder meer Fakarava en Raiatea in de Stille Zuidzee aan. Captain Arno Jutten en Hotel Director Florin Dragomir verrasten mij met een plaquette, welke ook aan de havenautoriteiten werd aangeboden.
De serie waarvan deze tegels deel uit maken (voor zover bekend 8 stuks van 15×15 cm), is in verband met vernieuwing van de vloot in de jaren ’90 uitgebracht en bekend onder de naam “Collector Serie”. De tegels konden in 1995 en 1996 aan boord van de desbetreffende schepen worden gekocht.
Deze tegel is uitgegeven ter gelegenheid van het feit, dat met de komst van de Maasdam in 1996 voor het eerst in 25 jaar weer een schip van de Holland America Line afmeerde in Rotterdam. De laatste keer was dit het ss Rotterdam V, dat in 1971 voor een grote onderhoudsbeurt naar de havenstad kwam (15×15 cm).
De skyline van Seattle (het huidige hoofdkwartier) en het oer-Hollandse land waar in 1873 de basis werd gelegd, markeren in 1998 de viering van het 125-jarig bestaan van de Holland America Line (10x10cm). De afbeelding op de Mariner Society Cruise tegel is een transfer van het schilderij “Windmolen bij Wijk bij Duurstede” van Jacob van Ruisdael (1629-1682), te zien in het Rijksmuseum te Amsterdam.
Tegels van de op 10 december 1988 te Rotterdam opgerichte Vereniging De Lijn en haar zusterorganisatie in de Verenigde Staten en Canada (respectievelijk (2x) 10×10 cm en 15×15 cm).
Tegel ter gelegenheid van het 130-jarig bestaan van de Holland America Line in 2003. Het feest werd opgeluisterd met de gelijktijdige komst van de Rotterdam en de Oosterdam (15×15 cm).
Deze zes tegels (13×13 cm) in mijn verzameling zijn exclusief voor de Holland Amerika Lijn gemaakt door De Albarello b.v. in opdracht van VFD Architecten, het bureau van ir. Frans Dingemans dat 32 jaar verantwoordelijk is geweest voor de inrichting van HAL schepen. Tijdens de bouw van het ms Oosterdam in 2003 kreeg ir. Dingemans van mr. Mickey Arison (voorzitter van het overkoepelende Carnival) de opdracht om een aantal traditioneel Hollandse tegels te laten maken. De bedoeling was om dergelijke tegels in de badkamers van de passagiershutten te verwerken, bij wijze van tableau of willekeurig.
Dit leidde tot een opdracht aan de in het Friese Meenaam gevestigde tegelfabriek De Albarello, gespecialiseerd in het maken van tegeltableaus, en uiteindelijk tot deze zes tegels. Inmiddels is gebleken dat de tegels zijn verwerkt in badkamers van passagiershutten van het ms Westerdam III.
Van voornoemde architect ir. Frans Dingemans kreeg ik deze tegel, eveneens in 2003 bij De Albarello gemaakt in opdracht van Holland America Line.
Daarnaast stuurde captain Albert Schoonderbeek mij een kopie van enkele pagina’s uit het “kunstboek” dat op de schepen van de Holland Amerika Lijn ligt, waarin de zich aan boord bevindende kunst staat vermeld.
Dankzij een goede research naar oud-Nederlandse schildertechnieken op tegels en sieraardewerk bouwde Albarello een zeer goede naam op in de vakwereld. Naar voorbeeld van oude Friese en Hollandse tegels zijn uiteindelijk door Albarello voor de badkamers van de Vista-schepen 1400 replieken gemaakt van 13×13 cm. Albarello is sinds 2016 jaar onderdeel van het Goedewaagen concern. Hieronder twee tegeltableaus en acht tegels die in badkamers van de Oosterdam en Zuiderdam zijn aangebracht.
Deze 6 sets van twee tegels (15×15 cm) zijn in badkamers van de Zuiderdam (2002) en Westerdam (2003) aangebracht. Het betreft tegels met afbeeldingen van klassieke molenlandschappen gecombineerd met VOC-schepen. De tegels zijn destijds vervaardigd in de Harlinger Aardewerk- en Tegelfabriek, eveneens in opdracht van VFD Architecten.
Halve 3D-tegel (14x3x0,7 cm) van het in 2004 in de vaart gekomen ms Westerdam III.
Tegel (15×15 cm) ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van de Stichting Pensioenfonds HAL. Enkele honderden bij de stichting aangesloten gepensioneerden (voornamelijk officieren en kantoorpersoneel) mochten, met partner, in 2007 een gratis 7-daagse reis maken met de Rotterdam naar Noorwegen. In hetzelfde jaar vond de opening plaats van het nieuwe Holland America Line kantoor in Rotterdam, ter gelegenheid waarvan de kleinere tegel (10×10 cm) werd uitgegeven.
Ovale tegel (12×10 cm) van de 5e nationale conferentie van Avoya Travel/American Express die van 2 tot 9 december 2012 aan boord van de Nieuw Amsterdam werd gehouden.
Met een uitnodiging voor de jaarlijkse Centurions Cruise (deze keer een 7-daagse Alaska cruise met de Oosterdam in het voorjaar van 2013) beloonde de Holland America Line de 100 best (HAL) verkopende reisbureaus in de Verenigde Staten en Canada (10x10cm).
Ook in 2014 beloonde de Holland America Line haar 100 best (HAL) verkopende reisbureaus in de Verenigde Staten en Canada met een cruise. Dit keer met de Nieuw Amsterdam naar de Caribbean.
Deze tegel (15×15 cm) is in 2013 uitgegeven op het ss Rotterdam V, dat op 4 augustus 2008 is afgemeerd aan het Derde Katendrechtse Hoofd in de Maashaven te Rotterdam. Het schip wordt daar als horecagelegenheid geëxploiteerd door Westcord Hotels.
Deze tegel is een vreemde eend in de bijt. De Mariner Society deelde mij mede dat deze tegel is uitgegeven aan reisagenten tijdens verkoopbijeenkomsten.
De tegel links is uitgegeven tijdens de laatste reis die het ms Statendam (V) in september 2015 maakte, een 30-daagse Trans Pacific oversteek van Seattle naar Singapore. Via Vancouver bezocht de Statendam drie havens in Hawaii alvorens de oversteek te maken naar de Marshall Eilanden en Micronesië. Na Saipan en Guam werd koers gezet naar de Filippijnen, twee havens in Maleisië, waarna de Statendam voor de laatste keer onder die naam afmeerde in Singapore.
De tweede tegel is uitgegeven tijdens de laatste reis van het ms Ryndam (III) in oktober 2015, een 28-daagse Far East Explorer Voyage met vertrek uit Venetië, Italië op 3 oktober 2015 en aankomst in Singapore.
Deze tegel is destijds exclusief gemaakt voor leden van de HAL President Club. Het is een geschenk van Margaret Binnendyk, voormalig directeur van de Mariner Society.
Maritiem historicus dr. Nico Guns, auteur, samensteller en uitgever van onder meer een zesdelige boekeditie over het ss Nieuw Amsterdam (1938-1974) en haar indrukwekkende scheepvaartgeschiedenis, meldde eind 2017 de aanvullende editie van (2x) vier gedenktegels van de Nieuw Amsterdam (15×15 cm en 10×10 cm), waarvoor de in HAL-kringen bekende maritiem schilder Stephen J. Card de blauwschilderingen aanleverde. De voorstellingen van het ss Nieuw Amsterdam in haar vier levensseizoenen (pre-war 1938-1940, war 1941-1946, post-war in black 1947-1956 en post-war in grey 1957-1974) zijn in de gelimiteerde oplage van 54 sets vervaardigd door ’t Delftsche Huys in Waddinxveen.
In vervolg op de hiervoor gemelde serie brengt dr. Nico Guns ook andere tegels uit. Onderstaande tegel (links), uitgebracht in het formaat 10×10 en 15×15 cm, is een print van een schilderij van maritiem schilder Stephen J. Card, wiens doeken de trapportalen van alle Holland America Line schepen sieren.
________________________________________________________________________
Ter gelegenheid van het afscheid van de Prinsendam in 2019 heeft Royal Goedewaagen in opdracht van de Holland America Line een farewell tegel vervaardigd die tijdens de laatste reis aan de passagiers is uitgereikt. In deze editie heeft de Holland America Line de fabrikant/ontwerper geïnstrueerd het kobalt blauw een grotere rol te laten spelen. Voor de afscheidstegel van de Prinsendam zijn ook enkele nieuwe aspecten toegevoegd, met name de manier waarop het schip even door de bordure heen lijkt te varen. Nieuw is bovendien het bloemmotief met een diep blauwe toon. De afscheidstegel is door Royal Goedewaagen op eigen biscuit vervaardigd met het ingeperste blindmerk.
Deze twee tegels, waarschijnlijk made in China, kocht ik in maart 2019 in de winkel aan boord van het ms Maasdam.
Tegel (10×10 cm) van de historische Trans Atlantische reis van de Rotterdam (VII) naar New York ter gelegenheid van het (komende) 150 jarig bestaan van de Holland America Line in 2023. Alleen de passagiers die deze reis maakten ontvingen de tegel.
Op de tegel ziet u drie oude HAL-logo’s: het eerste logo met de letters NASM, het logo met de Halve Maen tegen de achtergrond van de Nieuw Amsterdam, en linksonder het zogeheten tri-wave-logo dat de HAL in de jaren ’70 van de vorige eeuw voerde. De tegel is gemaakt bij Royal Goedewaagen naar een eigen ontwerp van de Holland America Line.
Tegel (10×10 cm) uitgegeven ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de Holland America Line op 18 april 2023.
Vanaf 2024 krijgen gasten die een zogeheten Legendary Voyage maken deze Delfts blauwe tegel (14,5 x 14,5 cm). Het betreft speciaal samengestelde reisroutes die gasten naar verre uithoeken van de wereld brengen. Legendary Voyages worden aangeboden op de Nieuw Amsterdam, Volendam, Westerdam en Zaandam. Ook deze tegel is gemaakt bij Royal Goedewaagen in Nieuw Buinen.
